گاهی خون دماغ تظاهر یک بیماری است
اختلال های انعقادی مثل هموفیلی، لوسمی (سرطان خون)، کمبود پلاکت خون، فشارخون بالا و در بچه ها بیماری های تنفسی ویروسی یا بیماری های زمینه ای و خونی از بیماری هایی هستند که یکی از تظاهراتشان می تواند خونریزی از بینی باشد.
بینی افراد عادی در هوای خشک و با دستکاری ممکن است دچار خونریزی خفیف شود، ولی در کسانی که بیماری زمینه ای و خونی دارند، شدیدتر اتفاق می افتد. در سنین بالا نیز علت خونریزی معمولا فشارخون بالا یا مشکلات عروقی است.
وقتی خون دماغ می شویم
خیلی از ما وقتی خودمان یا دیگری دچار خون دماغ می شود، دستپاچه می شویم و نمی دانیم چه کنیم، ولی این متخصصگوش و حلق و بینی توصیه می کند، ضمن حفظ خونسردی این اقدام ها را انجام دهیم:
ابتدا طوری بنشینید که بالا تنه از پایین تنه بالاتر قرار بگیرد. بعد دو پره بینی را آرام با انگشت بگیرید و 5 دقیقه فشار دهید. سپس کمپرس سرد دو طرف بینی بگذارید.
برخی معتقدند کسی که دچار خون دماغ شده، باید سرش را کاملا به عقب متمایل کند، اما این کار اشتباه است و باعث می شود خون به حلق و ریه وارد شود، مخصوصا اگر شدید باشد، حالت نیمه نشسته، بهترین حالت است.

کی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر خونریزی با اقدام هایی که گفتیم کنترل شد، چه بهتر ولی اگر ادامه پیدا کرد و با این اقدام های ساده بند نیامد چه؟
اگر خونریزی بند نیامد یا حتی زود بند آمد ولی تکرار شد و مدام اتفاق افتاد یا شدید بود، حتما باید به پزشک مراجعه کرد.
اگر خونریزی با علائم دیگری مثل سردرد باشد یا گرفتگی بینی هم وجود داشته باشد، مخصوصا بچه ای که خون دماغ می شود و بینی اش می گیرد، باید حتما به پزشک مراجعه کرد.
اگر ترشح بینی در بچه بدبو باشد، دلیلش این است که جسم خارجی در بینی وجود دارد، مگر این که خلافش ثابت شود.
ترشح خونی مداوم از بینی می تواند نشانه تومور خوش خیم یا بدخیم باشد. تومور خوش خیم آنژیوفیبروم بیشتر در پسرها و تا حوالی اوایل سن بلوغ که تغییرات بینی ایجاد می شود، شایع تر است، ولی گاهی بعد از آن هم دیده می شود.
گاهی خونریزی بینی آنقدر شدید است که برای به وجود نیامدن مشکل جدی برای بیمار و حتی به خطر نیفتادن جان او جراحی لازم است که امروزه با آندوسکوپی انجام می شود

وقتی کار به درمانگاه و بیمارستان می کشد
اگر خونریزی ادامه پیدا کند و شدید باشد، کار به پزشک و بیمارستان می کشد، اما در بیمارستان برای بیمار چه می کنند؟
ابتدا برای بیمار تامپون می گذارند، یعنی یک باند باریک را به پماد آنتی بیوتیک مثل تتراسیکلین آغشته می کنند تا 48 تا 72 ساعت بماند تا خون بند بیاید.
شایع ترین محل خونریزی، قسمت قدامی تیغه بینی است. گاهی در صورت خونریزی طولانی مدت اگر پزشک در معاینه رگ عامل خونریزی را ببیند و محل خونریزی محدود و مشخص باشد، آن را با برق، مواد شیمیایی و رادیوفرکوئنسی می سوزاند.
در کسی که به دلیل فشارخون و لوسمی خون دماغ شده و محل خونریزی اش پراکنده است، نه تنها سوزاندن به نفع بیمار نیست، بلکه وضع را بدتر می کند و باید مشکل زمینه ای حل شود. از سوی دیگر، سوزاندن باید محدود و با دقت باشد، چون اگر با بی احتیاطی باشد، باعث سوراخ شدن تیغه بینی می شود.
گاهی خونریزی بینی آنقدر شدید است که برای به وجود نیامدن مشکل جدی برای بیمار و حتی به خطر نیفتادن جان او جراحی لازم است که امروزه با آندوسکوپی انجام می شود. با این روش هم محل خونریزی مشخص و هم درمان انجام می گیرد، ولی گاهی این هم مفید نیست و از راه گردن، رگ اصلی را (کاروتید خارجی) می بندند.

اگر زیر آفتاب بایستیم، خون دماغ می شویم؟
حالا می رسیم به آنچه ابتدای متن مطرح کردیم و عقیده مادربزرگ ها در مورد این که اگر زیر آفتاب بایستیم، خون دماغ می شویم.
این متخصص گوش و حلق و بینی در این باره می گوید: معمولا بیشتر در فصل زمستان که هوا سرد و خشک است، خون دماغ شایع تر است، مخصوصا در محیط دربسته ای که در آن وسایل گرم کننده وجود دارد، اما اگر در تابستان کسی در معرض گرمای زیاد قرار بگیرد، برای این که بدن بتواند گرما را دفع کند، عروق سطحی گشادتر می شود و خون دماغ در افرادی که مستعد هستند، اتفاق می افتد.